25η Μαρτίου, διττή γιορτή!

 Γράφει η Αποστολία Ρούση, δασκάλα στην ακριτική Ερείκουσα.

Αγαπητοί κάτοικοι του νησιού,

 Σας ευχαριστώ που παρευρίσκεστε σήμερα εδώ. Μεγάλη γιορτή του έθνους μας και της ορθοδοξίας. Όπως είχαμε μιλήσει και σε προηγούμενη σχολική γιορτή η Ελλάδα μας αγωνίζεται πάντοτε υπό την σκέπη της γλυκιάς μας Παναγιάς. Εύχομαι οι Έλληνες μα και όλοι οι λαοί να προστρέχουν στη μητρική της αγκαλιά ώστε εκείνη σαν μάνα που είναι να τρέχει και να μας σκεπάζει.

 Ο πρώτος μου σχολικός λόγος για την 25η Μαρτίου και τον μοιράζομαι εδώ σήμερα μαζί σας. Σκέφτηκα πολλές μέρες και προετοιμάστηκα για αυτό το λόγο, καθώς ήθελα να είναι ιδιαίτερος και να μείνει σε όλους μας, μαθητές και μη- η επετειακή αυτή μέρα.       Με τη χάρη του Θεού λοιπόν αποφάσισα να σας μιλήσω για την Ελληνική επανάσταση μα εφόσον βρίσκομαι εδώ στην Ερείκουσα, στην Κέρκυρα δηλαδή στα Επτάνησα ξεκίνησα μία βαθιά αναζήτηση μέσω διαφόρων πηγών για την περίοδο αυτή στον τόπο αυτό. Κάνοντας μια παρένθεση στο σημείο αυτό να σας ενημερώσω πως ενδιαφέρομαι πάρα πολύ για ό,τι αφορά την Ερείκουσα. Ιστορικά στοιχεία, λαογραφικά, κοινωνιολογικά και όχι μόνο. Ενδιαφέρομαι ιδαίτερα και για το σχολείο. Θα μου άρεζε πολύ να μου πείτε όσοι θα θέλατε τα βιώματα σας, πότε φοιτήσατε, πόσα παιδιά ήσασταν κλπ. Να σας ενημερώσω πως έχω φροντίσει ώστε στο σχολείο μας να υπάρχουν τα δύο βιβλία που έχω βρει πως γράφτηκαν για την Ερείκουσα. Το “επιπλέων ανθότοπος” και το “ιόνιον άκρον”. Όποιος επιθυμεί μπορεί να δανείζεται αυτά και  πολλά ακόμη καθώς κάνω μία προσπάθεια με τη βοήθεια του Θεού να διαθέτει το σχολείο μία πολύ καλά δομημένη βιβλιοθήκη καθώς δεν υπάρχει εδώ κάποια δημοτική ώστε να δανείζεται όποιος θέλει. Έχη δημιουργήσει και ένα βιλιαράκι όπυ μπορούν πρώην μαθητές και μαθήτριες να γράφουν κάτι ως αφιέρωση στο σχολείο και τα μαθητικά τους χρόνια.

 Ας ξεκινήσουμε όμως. Με βάρκα μας όλες τις πηγές να πάμε πίσω στο χρόνο να δούμε και να τιμήσουμε όσους και όσα διαδραματίστηκαν. Τοπικά βρισκόμαστε στα Επτάνησα και χρονικά λίγο πριν την έναρξη της επανάστασης. Όπως όλοι μας γνωρίζουμε τα Επτάνησα βρίσκονταν στην κατοχή της αγγλικής αυτοκρατορίας. Όταν κυρήχτηκε η επανάσταση η αγγλική διοίκηση έσπευσε να απαγορεύσει την οποιαδήποτε κίνηση των υπηκόων της. Όμως, αυτό δε σταμάτησε τους επτανήσιους από τον συνεχή αγώνα ακόμη και με αυτά τα μέτρα. Θα ξεκινήσουμε με τον κορυφαίο Κερκυραίο πολιτικό τον Καποδίστρια. Έπειτα από τηλεφωνική συζήτηση που είχα με τον κ. Λεκάκη συγγραφέα και του βιβλίου: “Ερείκουσα, ο επιπλόν ανθόκηπος” -στα πλαίσια της δικής μου προσπάθειας συγκέντρωσης και καταγραφής βιβλίου για την Ερείκουσα- αναφερθήκαμε στο πολύ σημαντικό γεγονός του 1807, οπότε και η Κέρκυρα σε μία κρίσιμη χρονική στιγμή για τη Λευκάδα, μαζί με τα υπόλοιπα Ιόνια νησιά στέλνουν στρατό και πλοία μετά από αίτημα του Ιωάννη Καποδίστρια και του Μητροπολίτη Ιγνάτιου. Η φιλική εταιρεία βρήκε πρόσφορο έδαφος και οργανώθηκε στα Επτάνησα. Αυτό το γνώριζε ο Καποδίστριας και συμμετείχαν συγγενείς και φίλοι του στην Κέρκυρα. Εξέχοντα κερκυραικά ονόματα που μπορούμε να αναφέρουμε: ο Κωνσταντίνος Γεροστάθης, ο Ιωάννης Κεφαλάς και οι Αυγουστίνος και Βιάρος Καποδίστριας.

Αυτό που πρέπει να τονίσουμε μιλώντας όμως για την Κέρκυρα και την επανάσταση του 1821 είναι η τεράστια συμβολή της στην αφύπνιση των υπολοίπων λαών και φιλελλήνων μέσω της τεράστιας δράσης του τότε τυπογραφείου. Δικαιολογημένα η Κέρκυρα στις διάφορες πηγές αναφέρεται ως πρακτορείο ειδήσεων για την επανάσταση.Φυλλάδια όπως:

α)Ο Θούριος του ρήγα(Ως πότε παλληκάρια)

β)Ο πατριωτικός ύμνος του Ρήγα(Όλα τα έθνη πολεμούν)

γ)Ο ύμνος στον Μποναπάρτε του Χριστόφορου Περαίβου(Τι θάμβος και άμετρος χαρά)

Να σας αποκαλύψω πως από πολύ μικρή είχα μεγάλη αγάπη στη μελέτη βιβλίων για την ελληνική επανάσταση. Πάντοτε η σχετιζόμενη πεζογραφία κυρίως με συνέπαιρνε. Δεν σας κρύβω όμως πως παρά τις μελέτες μου όλα αυτά τα χρόνια, όταν μπήκα στην ιστοσελίδα του μουσείου της Κέρκυρας και διάβασα κάποια από τα αποσπάσματα εφημερίδων που τυπώθηκαν εδώ εκείνη την εποχή συγκλονίστηκα. Αξίζει όλοι μας, μα κυρίως οι κάτοικοι και τα παιδιά εδώ να επισκεφθούν το μουσείο μα και να εντρυφήσουν πολύ προσεχτικά στη μελέτη αυτών των αυθεντικών κειμένων. Μακάρι κάποια στιγμή να μου δοθεί η  δυνατότητα να επισκεφθώ με φυσική παρουσία, αλλά ακόμη και διαδικτυακά να μπεί κανείς και στην επόμενη ιστοσελίδα εκείνη του μουσείου Καποδίστρια. Θα ενθουσιατεί. Στην καρτέλα πρόσωπα ελληνικής επανάστασης μπορεί κανείς να διαβάσει αλλά και να καταοήσει καλύτερα τη συμβολή των Επτανησίων στην ελληνική επανάσταση. Δε γίνεται να μην αναφέρουμε τον Διονύσιο Σολωμό και τον ποιητή Ανδρέα Κάλβο από την Ζάκυνθο, μα και τόσοι άλλοι όπως ο Σταμάτης Βούλγαρης, ο Διονύσιος Ρωμάς, ο Σπυρίδων Δεστούνης και ο κατάλογος συνεχίζεται. Σας προτρέπω να περιηγηθείτε και στο χρονολόγιο που τόσο επιμελώς έχουν δημιουργήσει σταματώντας και αποδίδοντας φόρο τιμής στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Ο Άγιος αυτός για όλους μα κυρίως για μένα που είμαι δασκάλα είναι ο μέγας οδηγός και φωστήρας μας. Γεννημένη και μεγαλωμένη στη Μακεδονία η ίδια είχα την ευλογία να περπατήσω και να ακουμπήσω τα μέρη από τα οποία πέρασε και δίδαξε. Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι λάτρης της τεχνολογίας, το ψηφιακό όμως αυτό οπτικοακουστικό υλικό δίνει τη δυνατότητα κυρίως εδώ στην Ερείκουσα να μπορέσουμε να “βρεθούμε” κι εμείς ανά πάσα στιγμή μέσα σε τέτοιους χώρους.

Πάντοτε ο σχολικός μου λόγος στις γιορτές χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο που σας διαβάζω τη μέρα της σχολικής γιορτής στο σχολείο και το δεύτερο τη μέρα της καθ' αυτής γιορτής πριν την παρέλαση. Αύριο λοιπόν πρώτα ο Θεός θα συνεχίσουμε με το δεύτερο κομμάτι εκείνο του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Χρόνια πολλά και ευλογημένα.

Σας ευχαριστώ όλους που βρίσκεστε εδώ, που με ακούσατε και τώρα θα έχουν σειρά οι μαθητές μου. Ιδαιτέρως ευχαριστώ τον άντρα μου Κώστα Στραβού για τη βοήθεια του εν γένει στο σχολείο και κυρίως για τη διεξαγωγή αυτής της γιορτής.

 

Αγαπητοί κάτοικοι χρόνια πολλά,

Χθες μιλήσαμε στο λόγο της σχολικής γιορτής για την επανάσταση του 1821 και το ρόλο της Κέρκυρας και των Επτανήσων.  Για όσους δεν είχαν παρευρεθεί να πω εν τάχει πως ενδιαφέρομαι πολύ να μάθω πράγματα ιστορικά και μη για την Ερείκουσα και το σχολείο. Στο σχολείο έχω πλέον δημιουργήσει ένα βιβλιαράκι όπου μπορούν οι πρώην μαθητές και μαθήτριες να γράφουν κάποιες αφιερώσεις, σχόλια. Θα ήταν μεγάλη μου χαρά και οι εδώ τώρα κάτοικοι αλλά και οι Ερεικουσιώτες εν γένει να επικοινωνήσετε μαζί μου και να μοιραστείτε όλα αυτά. Τέλος, μιλήσαμε για τη δημιουργία δανειστικής βιβλιοθήκης στο σχολείο με εξέχοντα βιβλία εκείνα που έχουν ήδη γραφτεί για το νησί. Σήμερα θα μιλήσουμε για το μέγα και χαρμόσινο γεγονός του ευαγγελισμού, αναφέροντας μονάχα πως ο χθεσινός μου λόγος-μελέτη της συμβολής της Κέρκυρας στην ελληνική επανάσταση -υπάρχει αναρτημένος στην ιστοσελίδα του σχολείου αλλά φυσικά μπορεί να δοθεί και γραπτώς σε όποιον/α θελήσει. Ξεκινώντας λοιπόν να σας ευχαριστήσω όλους που βρίσκεστε εδώ και ιδαίτερα τον άντρα μου Κώστα Στραβού για τη συμβολή του στη διεξαγωγή αυτής της  γιορτής αλλά και της συνολικής λειτουργίας του σχολείου.

Η λέξη ευαγγέλω από τα συνθετικά ευ+αγγέλω σημαίνει καλή είδηση και προέρχεται από πολύ παλιά ελληνική λέξη καθώς τη συναντάμε σε κείμενο της Οδδύσειας. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ έφερε στην παρθένο Μαρία το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού. Η γιορτή αυτή είναι φυσικά μία θεομητορική γιορτή.

Διαβάζοντας το κατά Λουκάν ευαγγέλιον μελετούμε προσευχόμενοι αυτό το σωτήριο και λυτρωτικό γεγονός. Συνέβη στη Ναζαρέτ. Μία τόσο ασήμαντη μέχρι τότε και περιφρονημένη περιοχή. Όταν λοιπόν η Ελισάβετ ήταν έγκυος εξι μηνών στο άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο τότε ήρθε ο άγγελος στην Παναγία. Θα ήθελα να τονίσω εδώ κάτι για τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Υπάρχει στην αγιογραφία εικόνα -την οποία δεν είχα ξαναδεί και ευχαριστώ τον πατέρα Γρηγόριο που μου την έστειλε- που δείχνει την Παναγία μας, στην αγκαλιά της τον Χριστό και δίπλα της τον άγιο Ιωάννη. Στην Κοζάνη υπάρχει το μοναστήρι άγιος Αθανάσιος στην Εράτειρα. Εκεί ο πάτερ Νικηφόρος την οποία την ευχή του να έχουμε μας κατηχούσε στην αγάπη του Θεού. Κάποια στιγμή λοιπόν αναφέρθηκε στον άγιο Ιωάννη και -παρόλο που να φανταστείτε η εκκλησία του χωιριού μου της Λευκοπηγής είναι του αγίου Ιωάννη και το πορτόφυλλό μου είνια δίπλα στον ιερό ναο -ποτέ δεν είχα προσέξει. Ο Άγιος Ιωάννης απεικονίζεται στις εικόνες έχοντας φτερά. Πραγματικά ποτέ δεν είχα προσέξει και διερωτηθεί. Ο άγιος Ιωάννης λοιπόν είναι ο άγγελος εκείνος ο οποίος θα πάρει και τη θέση του πετωκότος τάγματος των αγγέλων.

Χαιρετίζει ο άγγελος την Παναγία μας και έτσι και εμείς κάθε Παρασκευή προστρέχουμε στις εκκλησίες και χαιρετίζουμε την γλυκειά μας Μάνα. Της αναγγέλει το μέγα γεγονός και απαντά με αγάπη και σύνεση σε όσα η Παναγία όντας τόσο ευσεβής και αγνή ρωτά. Τέλος όμως ζητά και τη συγκατάθεσή της. Βλέπουμε λοιπόν το μεγαλείο του Θεού ,πάντα μα πάντα υπάρχει η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου.

Σήμερα λοιπόν η εκκλησία λόγω της χαράς της ημέρας παραχωρεί στους Χριστιανούς μία παρέκκλιση της νηστείας επιτρέποντας την ψαροφαγία. Είναι έθιμο όπως γνωρίσουμε την ημέρα αυτή να τρώμε μπακαλλιάρο. Πώς όμως φτάσαμε σε αυτή την συνήθεια; Στην Ερείκουσα έχουμε την ευλογία να είμαστε δίπλα στη θάλασσα και στα αγαθά της. Όμως σε μη παραθαλάσσιες περιοχές καθιερώθηκε αυτό το είδος ψαριού καθώς αποτελούσε μία φθηνή και εύκολη λύση. Σίγουρα θα θυμάστε την ανταλλαγή με τους άγγλους, τον μπακαλιάρο με τη σταφίδα.

Το βράδυ της παραμονής του Ευαγγελισμού ανοίγουν οι ουρανοί και έτσι μένουμε ξάγρυπνοι να προσευχηθούμε στο Θεό και να εισακουστούμε. Επίσης ευλογημένα τα μωρά που γεννιούνται αυτή τη μέρα. Τα δέντρα χαμηλώνουν και προσκυνούν και μακάριος όποιος είναι δίκαιος και τα βλέπει. Τα χαλιδόνια που έρχονται  καιι χτίζουν τις φωλιές τους σταματούν αυτή τη μέρα πόσο μάλλον εμείς οι άνθρωποι, το ύψιστο δημιούργημα της αγάπης του Θεού. Σε παρακοή της αργίας αναφέρεται η εμφάνιση φιδιών στις κατοικίες.

Σήμερα χαρά κατακλύζει την ψυχή μου, γιορτάζει η γλυκειά μου Παναγιά. Ήρθε ο Χριστός στη γη. Πόσο μας αγαπάει ο Θεός και φροντίζει τα μέγιστα για τον καθένα μας.

Χρόνια πολλά και ευλογημένα σε όλους μας.